Diolch yn fawr iawn – mae hynny’n taro 12
Mae o’n ymadrodd diddorol iawn yntydi!
gorwel
From: Discussion of Welsh language technical terminology and vocabulary
[mailto:[log in to unmask]] Ar ran/On Behalf Of Mary Jones
Sent: 18 December 2012 21:46
To: [log in to unmask]
Subject: Re: ATB/RE: ATB/RE: ATB/RE: coed
Byddai’r esboniad hwn yn cyd-fynd yn dda a^’r syniad mai ‘cywiro’ neu wastrodi yw ystyr ‘dod a^ rhywun at ei goed’.
Mary
From: Discussion of Welsh language technical terminology and vocabulary
[mailto:[log in to unmask]]
On Behalf Of Dewi Williams
Sent: 18 December 2012 18:47
To: [log in to unmask]
Subject: Re: ATB/RE: ATB/RE: ATB/RE: coed
Gorwel,
A ydy hi'n bosib bod yr ymadrodd yn cyfeirio at geffyl a oedd wedi nogio yn dod at ei goed ac yn caniatáu i'r aradrwr ei gysylltu i'r aradr?
Dw i wedi ymchwilio ymhellach ar sut mae'r gair "tree" yn cael ei defnyddio yn yr
English Dialect Dictionary i weld a oes yna defnydd cyffelyb yn y Gymraeg.
Gwelais fod "trees" yn cael ei ddefnyddio am y polyn a bar a ddefnyddir i gysylltu ceffyl gwaith neu geffyl gwedd i'r aradr neu'r og gyda chadwyni a strapiau lledr etc.
TRIB-TREE:
The bar which by its centre is attached to the plough, whilst at its ends are attached the
swingle-trees.
Mae "one-tree" a "double-tree" i'w cael hefyd.
Yn y Gymraeg mae gennym "cambren" a "tinbren"
cambren mawr:
double-tree of draught harness
cambren rhannu:
double-tree
cambren ymryson:
double-tree of draught harness
(lit. double tree of contention)
tinbren: swingletree
Mae "cambren ymryson" yn ddiddorol, a oes yna gyfeiriad yma at geffylau yn nogio (dim eisiau cydweithredu i gael eu strapio i'r polyn a phrennau)
A allwn ni ddweud am geffyl oedd o'r diwedd yn barod i weithio ac yn barod i'w strapio i'r prennau a'r polyn at yr aradr ei fod -
wedi dod at ei strapiau
wedi dod at ei bolyn
wedi dod at ei goed (sef y prennau cambren, tinbren)
Dewi
Date: Tue, 18 Dec 2012 13:34:32 +0000
From: [log in to unmask]
Subject: ATB/RE: ATB/RE: ATB/RE: coed
To: [log in to unmask]
Difyr iawn, iawn
From: Discussion of Welsh language technical terminology and vocabulary
[mailto:[log in to unmask]]
Ar ran/On Behalf Of Eurwyn Pierce Jones
Sent: 18 December 2012 13:30
To: [log in to unmask]
Subject: Re: ATB/RE: ATB/RE: coed
Diau bod perthynas rhwng yr ymadrodd dan sylw ag ymadroddion eraill tebyg, fel y rhai canlynol, er enghraifft:
'Hysbys y dengys y dyn o pa radd y bo ei
wreiddyn.' (A man will soon show the quality of his roots.) - Dihareb
'Cyffion bonedd haelioni / A saint teg sy ynot ti' - Cywydd o eiddo Iolo Goch
'Yna y daw allan
wialen o
gyff Eseia' - o'r Beibl (Eseia11:1)
'Wele hwy yn bwrw
canghennau wrth eu ffroenau' - o'r Beibl (Esecel 8:17) - y bobl yn bradychu eu tras drwy eu mynegiant o'u dirmyg haerllyg wrth herio awdurdod Duw.
'A beth yw teyrnas Mamon, ond
cainc o'm llywodraeth fawr i.' - o'r Bardd Cwsg (Ellis Wynne)
'Un
coed i'r nen, cadarn oedd / un
pren nod, pur iawn ydoedd' - marwnad Tomas Salbri Hen.
'Myfi yw y
winwydden; chwithau yw y
canghennau.' - o'r Beibl (Ioan 15: 5)
'Efe a fydd fel
pren wedi ei blannu ... yr hwn a rydd ei
frwyth yn ei bryd, a'i
ddalen ni wywa, ...' - o'r Beibl (Salm 1:3)
Wrth eu
ffrwythau yr adnabyddwch hwy ...' - o'r Beibl (Matthew 7:20)
Nid anarferol felly, yn yr hen ysgrifau, yw disgrifio unigolion dynol neilltuol (a hefyd y natur ddynol, cymdeithas a chenedl) yn drosiadol fel: prennau,
coed, canghennau, gwreiddiau, coedwig, ffrwythau, cyff, ... ac ati.
Eurwyn
From: Discussion of Welsh language technical
terminology and vocabulary [mailto:[log in to unmask]]
On Behalf Of Dewi Williams
Sent: 18 December 2012 12:21
To: [log in to unmask]
Subject: Re: ATB/RE: ATB/RE: coed
Ann
mae "at ei bolyn" i'w weld o dan dygaf yn GPC. a hefyd o wglo cewch yr ymadrodd yn ei gyd-destun yn
Y Drysorfa, 1865: yn cynnwys amrywiaeth o bethau ar amcan crefyddol, etc - Page 270 Does gen i ddim gopi i weld beth yw'r cyd-destun llawn.
Mae "dod at ei strapiau" i'w gael yng Ngeiriadur yr Academi o dan y gair "amend" Gwelwch isod.
Hefyd mae sylwadau Sian yn ddiddorol am yr ymadrodd Saesneg come back to his trees a'r syniad o aderyn yn dod yn ôl i'w nyth.
Meddyliais wedyn efallai fod yna gyfeiriad at aderyn sglyfaethus yma
Mae adar sy'n cael eu defnyddio i heboca yn gwisgo strapiau ac yn gallu dod yn ôl i'w coed neu bolyn.
Ydy hyn o unrhyw help Gorwel?
Dewi
Date: Tue, 18 Dec 2012 12:05:30 +0000
From: [log in to unmask]
Subject: Re: ATB/RE: ATB/RE: coed
To: [log in to unmask]
Nid wyf yn gyfarwydd a’r ddau arall - o ble maen nhw’n dod?
Ann
From: Discussion of Welsh language technical terminology and vocabulary
[mailto:[log in to unmask]]
On Behalf Of Dewi Williams
Sent: 18 December 2012 12:01
To: [log in to unmask]
Subject: Re: ATB/RE: ATB/RE: coed
Dw i ddim yn sicr am y tarddiad, ond o gymharu
dod at ei goed
dod at ei strapiau
dod at ei bolyn,
a oes rhywbeth yn gyffredin iddyn nhw i gyd? Ai canlyniad ryw weithred ddrwg yw'r "polyn" neu "strapiau" hynny yw,
cosb
Gofyn cwestiwn arall ydw i gan obeithio sbarduno syniadau eraill.
Dewi
Date: Tue, 18 Dec 2012 11:37:49 +0000
From: [log in to unmask]
Subject: ATB/RE: ATB/RE: coed
To: [log in to unmask]
Diolch, ond sut mae wedi mynd i olygu’r hyn y mae’n ei feddwl?
From: Discussion of Welsh language technical terminology and vocabulary
[mailto:[log in to unmask]]
Ar ran/On Behalf Of Dewi Williams
Sent: 18 December 2012 11:36
To: [log in to unmask]
Subject: Re: ATB/RE: coed
Helo Gorwel,
Wedi dod o hyd i'r cyfeiriadau canlynol-
GPC
deuaf, dof,
d. at ei goed: to come to one's right sences, come to see realize one's fault or folly (lit. to come to one's trees or wood). Ar lafar.
dygaf
d. (dyn) at ei goed: to bring one to one's sences, cause one to understand the position (lit. to bring a person to his wood). Ar lafar.
Geiriadur yr Academi
amend
v.t.&i. 1. v.t. (a) gwella, cywiro, diwygio, newid; (b)
he has amended his ways, mae wedi dod at ei goed; mae wedi cael diwygiad;
N: F: occ: mae wedi dod at ei strapiau. 2. v.i. gwella, diwygio, ymddiwygio, dod at eich coed, dod at eich strapiau.
Hwyl,
Dewi
Date: Tue, 18 Dec 2012 11:05:20 +0000
From: [log in to unmask]
Subject: ATB/RE: coed
To: [log in to unmask]
Ai trees yw’r coed? Ydi o’n dod o’r Beibl?
From: Discussion of Welsh language technical terminology and vocabulary
[mailto:[log in to unmask]]
Ar ran/On Behalf Of Sian Roberts
Sent: 18 December 2012 11:05
To: [log in to unmask]
Subject: Re: coed
Hm! Dim sôn am y tarddiad yn Llyfr Idiomau R E Jones na GPC
Sori
Siân
On 2012 Rhag 18, at 10:12 AM, Gorwel Roberts wrote:
Oes rhywun yn gwybod beth yw tarddiad y dywediad “dod yn ôl at ei goed”?
gorwel
--
Ymwadiad:
Er y cymerir pob gofal posib i sicrhau cywirdeb unrhyw wybodaeth a chyngor a roddir yn yr ohebiaeth hon, ni dderbynnir atebolrwydd am unrhyw golledion a all godi o unrhyw gamgymeriadau sy'n gynwysedig ac fe'ch atgoffir o'r angen i chi ofyn am gyngor proffesiynol
eich hun.
Bwriedir y neges ebost hon, ac unrhyw atodiadau iddi, at sylw'r person(au) y'i danfonwyd atynt yn unig. Os nad chi yw'r derbynnydd y cyfeiriwyd y neges hon ato ef neu hi, neu'r person sydd gyfrifol am drosglwyddo'r neges hon iddo ef neu hi, mi ddylech hysbysu'r
anfonwr ar eich union. Oni bai mai chi yw'r person neu gynrychiolydd y person y cyfeiriwyd y neges hon at ef neu hi nid ydych wedi eich awdurdodi i, ac ni ddylech chi, ddarllen, copio, dosbarthu, defnyddio na chadw'r neges hon nac unrhyw gyfran ohoni.
O dan y Ddeddf Amddiffyn Data 1998 a Deddf Rhyddid Gwybodaeth 2000 gellir datgelu cynnwys y negest ebost hon.
Disclaimer:
While reasonable care is taken to ensure the correctness of any information and advice given in this correspondence no liability is accepted for losses arising from any errors contained in it and you are reminded of the need to obtain your own professional
advice.
The information in this email and any attachments is intended solely for the attention and use of the named addressee(s). If you are not the intended recipient, or person responsible for delivering this information to the intended recipient, please notify the
sender immediately. Unless you are the intended recipient or his/her representative you are not authorised to, and must not, read, copy, distribute, use or retain this message or any part of it.
Under the Data Protection Act 1998 and the Freedom of Information Act 2000 the contents of this email may be disclosed.
-- Ymwadiad:
Er y cymerir pob gofal posib i sicrhau cywirdeb unrhyw wybodaeth a chyngor a roddir yn yr ohebiaeth hon, ni dderbynnir atebolrwydd am unrhyw golledion a all godi
o unrhyw gamgymeriadau sy'n gynwysedig ac fe'ch atgoffir o'r angen i chi ofyn am gyngor proffesiynol eich hun.
Bwriedir y neges ebost hon, ac unrhyw atodiadau iddi, at sylw'r person(au) y'i danfonwyd atynt yn unig. Os nad chi yw'r derbynnydd y cyfeiriwyd y neges hon ato ef
neu hi, neu'r person sydd gyfrifol am drosglwyddo'r neges hon iddo ef neu hi, mi ddylech hysbysu'r anfonwr ar eich union. Oni bai mai chi yw'r person neu gynrychiolydd y person y cyfeiriwyd y neges hon at ef neu hi nid ydych wedi eich awdurdodi i, ac ni ddylech
chi, ddarllen, copio, dosbarthu, defnyddio na chadw'r neges hon nac unrhyw gyfran ohoni.
O dan y Ddeddf Amddiffyn Data 1998 a Deddf Rhyddid Gwybodaeth 2000 gellir datgelu cynnwys y negest ebost hon.
Disclaimer:
While reasonable care is taken to ensure the correctness of any information and advice given in this correspondence no liability is accepted for losses arising from
any errors contained in it and you are reminded of the need to obtain your own professional advice.
The information in this email and any attachments is intended solely for the attention and use of the named addressee(s). If you are not the intended recipient,
or person responsible for delivering this information to the intended recipient, please notify the sender immediately. Unless you are the intended recipient or his/her representative you are not authorised to, and must not, read, copy, distribute, use or retain
this message or any part of it.
Under the Data Protection Act 1998 and the Freedom of Information Act 2000 the contents of this email may be disclosed.
-- Ymwadiad:
Er y cymerir pob gofal posib i sicrhau cywirdeb unrhyw wybodaeth a chyngor a roddir yn yr ohebiaeth hon, ni dderbynnir atebolrwydd am unrhyw golledion a all godi
o unrhyw gamgymeriadau sy'n gynwysedig ac fe'ch atgoffir o'r angen i chi ofyn am gyngor proffesiynol eich hun.
Bwriedir y neges ebost hon, ac unrhyw atodiadau iddi, at sylw'r person(au) y'i danfonwyd atynt yn unig. Os nad chi yw'r derbynnydd y cyfeiriwyd y neges hon ato ef
neu hi, neu'r person sydd gyfrifol am drosglwyddo'r neges hon iddo ef neu hi, mi ddylech hysbysu'r anfonwr ar eich union. Oni bai mai chi yw'r person neu gynrychiolydd y person y cyfeiriwyd y neges hon at ef neu hi nid ydych wedi eich awdurdodi i, ac ni ddylech
chi, ddarllen, copio, dosbarthu, defnyddio na chadw'r neges hon nac unrhyw gyfran ohoni.
O dan y Ddeddf Amddiffyn Data 1998 a Deddf Rhyddid Gwybodaeth 2000 gellir datgelu cynnwys y negest ebost hon.
Disclaimer:
While reasonable care is taken to ensure the correctness of any information and advice given in this correspondence no liability is accepted for losses arising from
any errors contained in it and you are reminded of the need to obtain your own professional advice.
The information in this email and any attachments is intended solely for the attention and use of the named addressee(s). If you are not the intended recipient,
or person responsible for delivering this information to the intended recipient, please notify the sender immediately. Unless you are the intended recipient or his/her representative you are not authorised to, and must not, read, copy, distribute, use or retain
this message or any part of it.
Under the Data Protection Act 1998 and the Freedom of Information Act 2000 the contents of this email may be disclosed.
-- Ymwadiad: Er y cymerir pob gofal posib i sicrhau cywirdeb unrhyw wybodaeth a chyngor a roddir yn yr ohebiaeth hon, ni dderbynnir atebolrwydd am unrhyw golledion a all godi o unrhyw gamgymeriadau sy'n gynwysedig ac fe'ch atgoffir o'r angen i chi ofyn am gyngor
proffesiynol eich hun.
Bwriedir y neges ebost hon, ac unrhyw atodiadau iddi, at sylw'r person(au) y'i danfonwyd atynt yn unig. Os nad chi yw'r derbynnydd y cyfeiriwyd y neges hon ato ef
neu hi, neu'r person sydd gyfrifol am drosglwyddo'r neges hon iddo ef neu hi, mi ddylech hysbysu'r anfonwr ar eich union. Oni bai mai chi yw'r person neu gynrychiolydd y person y cyfeiriwyd y neges hon at ef neu hi nid ydych wedi eich awdurdodi i, ac ni ddylech
chi, ddarllen, copio, dosbarthu, defnyddio na chadw'r neges hon nac unrhyw gyfran ohoni.
O dan y Ddeddf Amddiffyn Data 1998 a Deddf Rhyddid Gwybodaeth 2000 gellir datgelu cynnwys y negest ebost hon.
Disclaimer:
While reasonable care is taken to ensure the correctness of any information and advice given in this correspondence no liability is accepted for losses arising from
any errors contained in it and you are reminded of the need to obtain your own professional advice.
The information in this email and any attachments is intended solely for the attention and use of the named addressee(s). If you are not the intended recipient,
or person responsible for delivering this information to the intended recipient, please notify the sender immediately. Unless you are the intended recipient or his/her representative you are not authorised to, and must not, read, copy, distribute, use or retain
this message or any part of it.
Under the Data Protection Act 1998 and the Freedom of Information Act 2000 the contents of this email may be disclosed.
Ymwadiad:
Er y cymerir pob gofal posib i sicrhau cywirdeb unrhyw wybodaeth a chyngor a roddir yn yr ohebiaeth hon, ni dderbynnir atebolrwydd am unrhyw golledion a all godi o unrhyw gamgymeriadau sy'n gynwysedig ac fe'ch atgoffir o'r angen i chi ofyn am gyngor proffesiynol eich hun.
Bwriedir y neges ebost hon, ac unrhyw atodiadau iddi, at sylw'r person(au) y'i danfonwyd atynt yn unig. Os nad chi yw'r derbynnydd y cyfeiriwyd y neges hon ato ef neu hi, neu'r person sydd gyfrifol am drosglwyddo'r neges hon iddo ef neu hi, mi ddylech hysbysu'r anfonwr ar eich union. Oni bai mai chi yw'r person neu gynrychiolydd y person y cyfeiriwyd y neges hon at ef neu hi nid ydych wedi eich awdurdodi i, ac ni ddylech chi, ddarllen, copio, dosbarthu, defnyddio na chadw'r neges hon nac unrhyw gyfran ohoni.
O dan y Ddeddf Amddiffyn Data 1998 a Deddf Rhyddid Gwybodaeth 2000 gellir datgelu cynnwys y negest ebost hon.
Disclaimer:
While reasonable care is taken to ensure the correctness of any information and advice given in this correspondence no liability is accepted for losses arising from any errors contained in it and you are reminded of the need to obtain your own professional advice.
The information in this email and any attachments is intended solely for the attention and use of the named addressee(s). If you are not the intended recipient, or person responsible for delivering this information to the intended recipient, please notify the sender immediately. Unless you are the intended recipient or his/her representative you are not authorised to, and must not, read, copy, distribute, use or retain this message or any part of it.
Under the Data Protection Act 1998 and the Freedom of Information Act 2000 the contents of this email may be disclosed.