Print

Print


anfonaf yr ymholiad hwn ar ran Palmer Parry

----- Original Message ----- 
From: Palmer Parry 
To: [log in to unmask] 
Sent: Tuesday, January 06, 2004 12:45 PM
Subject: Termau


Mewn dogfen dra thechnegol yn ymwneud ag anhwylderau'r llygad, defnyddiaf y termau canlynol:

cornea - cornea (nid "cornbilen" na chornchwiglen!)
blepharitis - bleffaritis
marginal keratitis - ceratitis ymylol  (mae'r rhagddodiad kerato- yn cyfeirio at y cornea)
bulbar - bylbaidd (nid "oddfog") 
etc.

Mae'r broblem ddyrys yn codi  oherwydd defnyddio "cyfbilen" am "conjunctiva", a'r arferiad o ddibynnu ar "llid y . . ." pan na ellir gosod "-itis" yn dwt ar ddiwedd y gair i ddynodi cyflwr patholegol.

Felly, yr hyn sydd gan Bruce am "keratoconjunctivitis" yw naill ai 
(i) "llid y gornbilen a'r gyfbilen"
neu (ii) "cornbilenwst a chyfbilenwst"  (sy'n swnio fel enwau dau gawr!)

Go brin y gallaf ddefnyddio'r naill na'r llall mewn dogfen sy'n gwahaniaethu'n gyson rhwng y canlynol:

atopic keratoconjunctivitis
vernal keratoconjunctivitis
adenoviral keratoconjunctivitis

Pe bai gennyf air Cymraeg am "conjunctiva" y gellid taro "-itis" ar ei ôl, byddai'r broblem wedi ei datrys.
A oes gwell ateb na gadael "keratoconjunctivitis" fel y mae yn yr enghreifftiau uchod?  Gallaf wneud hynny gyda "keratoconjunctivitis sicca" ar y sail ei fod yn derm Groeg-Lladin neu 'ryngwladol', ond mae'r enghreifftiau eraill uchod yn swnio fel Saesneg yn hytrach na rhyngwladol.

Term arall yr wyf wedi ei adael fel y mae hyd yma yw "tarsorrhaphy", sef y dechneg o wnïo'r amrannau ynghlwm wrth ei gilydd rhag i'r dagrau sychu'n rhy handi!  Beth ddylid ei wneud hefo hwn yn Gymraeg? 
A oes gan rhywun syniad neu awgrym ar frys? (Dedlein bore Gwener!)