Sister, sisters, sisteraidd, sisterllyd (diolch i Geraint am gynnig y
syniad, yn anuniongyrchol!). Pwy sy'n dweud nad yw 'sister' yn gallu bod yn
gynhyrchiol? Pa ffurfiau Saesneg y mae'r gair 'sister' wedi esgor(!) arnynt?
Berwyn
----- Original Message -----
From: "Delyth Prys" <[log in to unmask]>
To: <[log in to unmask]>
Sent: Wednesday, March 13, 2002 12:17 PM
Subject: Re: sister
> Wel, dyma finnau'n mentro rhoi fy mhen ar y bloc yn awr.
> Nid hollt rhwng iaith lafar ac iaith ysgrifenedig yw craidd y ddadl rhwng
> termau cyfeillgar (Cymraeg Clir ac ati) a thermau technegol (jargon yn
> ddigon aml).
> Mae yna gyd-destunau technegol manwl (yn y gyfraith, gwyddoniaeth,
> meddygaeth ac ati) lle mae termau yn cario ystyr benodol iawn. Dyma beth
> mae'r arbenigwyr yn ei alw yn LSP (language for special purposes). Mae'n
> ddigon posibl fod y math yma o iaith yn cael ei gorddefnyddio i swnio'n
> grand/cuddio ystyr/taflu llwch i lygad y cyhoedd neu jyst am fod y
> cyfreithwyr/gwyddonwyr/meddygon wedi anghofio sut i siarad gyda phobl
> gyffredin. Er hynny, ceir gyd-destunau lle mae angen y termau technegol
> manwl - y gamp yw medru gwahaniaethu a gwybod pryd i ddefnyddio'r cywair
> priodol.
> Dro'n ôl ym Mangor fe geisiwyd rhoi nodiadau darlithiau bydwreigiaeth drwy
> felin Cymraeg Clir mewn ymgais i'w gwneud yn haws i'r myfyrwyr eu deall.
> Cafwyd adwaith anffafriol iawn oddi wrth y darlithwyr, am eu bod yn mynnu
> bod yn rhaid i'r myfyrwyr ddysgu y termau a'r cywair technegol yn ogystal
a
> 'iaith y fam'. Yn sgil y drafodaeth hon rydym wedi dechrau cyflwyno termau
> "F:" ('familiar terms') ochr yn ochr â'r termau technegol ambell waith yn
> ein geiriaduron termau, mewn ymgais i roi arweiniad ar gywair llai
ffurfiol.
> A dilyn yr egwyddor hon mae'n debyg mai'r cofnod llawn am sister yn y
Termau
> Nyrsio a Bydwreigiaeth ddylai fod: prif weinyddes nyrsio F: sister. Mae
> Glenys yn llygaid ei lle na fyddai neb yn cyfarch sister fel 'prif
weinyddes
> nyrsio'. Ar y llaw arall, wrth drafod swyddogaeth a gwaith sister yn y
> darlithiau, teimlwyd ei bod yn briodol arddel y teitl swydd mwy ffurfiol.
> Mae problem arall gyda'r term sister yn Gymraeg am nad yw'n ffurf
> gynhyrchiol h.y. nid oes modd creu ffurfiau eraill ohono, yn wahanol i
> 'nyrs' sy'n rhoi'r lluosog 'nyrsys' a'r ferf 'nyrsio' (ac am wn i does neb
> yn cynnig 'gweinyddes' yn lle 'nyrs').
> Efallai bod angen dweud hefyd bod y wyddor o safoni termau yn perthyn i
LSP
> yn unig. Dyma lle mae cyd-destun technegol manwl yn gofyn am gysondeb ac
> ymlyniad wrth safonau penodol. Pan fydd ymgais i orfodi'r termau hyn ar yr
> iaith bob dydd rydyn ni'n troi yn blismyn iaith - a'n gwaredo.
>
> Delyth
>
> ----- Original Message -----
> From: "Glenys Roberts" <[log in to unmask]>
> To: <[log in to unmask]>
> Sent: Wednesday, March 13, 2002 10:34 AM
> Subject: Re: sister
>
>
> > Ydw i am roi fy mhen ar y bloc yn y drafodaeth yma .?... mmm ...
> > Beth fyddai barn pobl Cymraeg Clir am y term 'Prif Weinyddes Nyrsio', ac
o
> > ran hynny am 'Gweinyddes'? Onid ydy'r termau 'Nyrs' a 'Sister' wedi bod
> yn
> > rhan o Gymraeg llafar (graenus) ers digon o amser i gael eu derbyn i'r
> iaith
> > ysgrifenedig bellach? Amau rydw i bod y termau 'Gweinyddes' a 'Phrif
> > Weinyddes' yn gwneud i'r Gymraeg swnio'n ddieithr neu'n orfawreddog i'r
> rhan
> > fwyaf o Gymry Cymraeg yn y proffesiwn ...
> >
> > Annwyl Brif Weinyddes Nyrsio,
> > Ydych chi'n gwybod pwy ydych chi?!
> >
> > Mae'n rhaid i dermau fod o leiaf yn dderbyniol ar lafar cyn bod gobaith
> > iddynt ennill eu plwyf. Mae arna i ofn bod y frwydr wedi ei cholli
efo'r
> > ddau derm hyn.
> >
> > DOCTOR: Brif Weinyddes Nyrsio, sut mae Mr Jones y bore 'ma?
> >
> > Go brin.
> >
> > Gyda llaw - rydw i'n gwybod mai ailagor hen drafodaeth fydd hyn i Delyth
> a'i
> > thîm ym Mangor ac y bydd yr ystyriaethau hyn wedi eu trafod eisoes â
> > chynrychiolwyr byd nyrsio etc., ynghyd â phroblem FAWR beth i'w wneud
pan
> > fo'r Sister yn ddyn. Ond peth byw yw iaith, ac mae'n dal i newid, felly
> > daliwn i drafod ...!
> >
> > Glenys
> >
> > ON Mi fydda i'n gorfod cyfieithu'r termau hyn mewn hysbysebion swyddi
> > weithiau ac rwy'n defnyddio 'Nyrs' a 'Sister' (a 'Prif Nyrs' am 'Charge
> > Nurse').
> >
> >
> > ----- Original Message -----
> > From: Gwen Rice <[log in to unmask]>
> > To: <[log in to unmask]>
> > Sent: Wednesday, March 13, 2002 8:54 AM
> > Subject: Re: sister
> >
> >
> > > Diolch i bawb sydd wedi ymateb. Efallai na wnes i egluro'n iawn, ond y
> > > cyd-destun yw 'Sister ... (+ enw)' ar amlen a 'Dear Sister ... (+
enw)'
> ar
> > > lythyr.
> > > Gwen
> > >
> > > -----Original Message-----
> > > From: Berwyn Jones [mailto:[log in to unmask]]
> > > Sent: 12 March 2002 20:30
> > > To: [log in to unmask]
> > > Subject: Re: sister
> > >
> > >
> > > Yn Termau Nyrsio a Bydwreigiaeth, mae Delyth yn rhoi 'prif weinyddes
> > > nyrsio'.
> > >
> > > Berwyn
> > >
> > > ----- Original Message -----
> > > From: "Gwen Rice" <[log in to unmask]>
> > > To: <[log in to unmask]>
> > > Sent: Tuesday, March 12, 2002 5:05 PM
> > > Subject: sister
> > >
> > >
> > > > Mewn ysbyty. Mae Geiriadur yr Academi yn cynnig prif nyrs, nyrs hyn,
> ac
> > > (ar
> > > > lafar) sister. Fel teitl, ai 'Prif Nyrs (Jones, neu beth bynnag)' a
> > > > ddefnyddir wrth gyfeirio at y person. (Ac oes enw arall (yn y
Saesneg)
> > am
> > > > ddyn sy'n gwneud y fath waith? Mae'r Gymraeg, wrth gwrs, yn ddiogel
yn
> > hyn
> > > o
> > > > beth os anghofiwn ni am 'sister'.)
> > > > Diolch
> > > > Gwen
> > > >
> >
>
